Logistyka jest jednym z ważniejszym elementów dobrze prosperującego świata w którym prowadzi się globalny handel. Bez zaplanowania odpowiedniego łańcucha dostaw, łatwo byłoby o przestoje w produkcji i dostawach, co miałoby bezpośrednie przełożenie na każdego z nas z osobna jak i całe społeczeństwa. Dzisiaj porozmawiamy o rodzajach logistyki bo tych jest naprawdę sporo np. opisywanych przez wzgląd na obszar działania jak eurologistyka albo obszar zainteresowań logistyka marketingowa.
Jednak zanim przejdziemy do omawiania poszczególnych rodzajów logistyki, warto powiedzieć parę słów o tym czym jest właściwie logistyka, jakie pełni zadania i jakie ludzkie potrzeby zaspokaja.
Funkcje i cele logistyki?
Informacje zdobyte na drodze edukacji powinny pozwolić ci opisać logistykę jako proces zarządzania przepływem towarów między punktem ich produkcji, a miejscem docelowym w celu spełnienia wymagań konsumentów/zleceniodawców. Z elementów logistyki korzysta się nie tylko w dużych hurtowniach i magazynach nawet małe sklepy muszą dbać o to żeby towar dotarł na czas i nie brakowało go na pułkach, aby biznes się ciągle kręcił.
Czym są towary, za których przepływ odpowiada logistyka? Tak na dobrą sprawę wszystkim, materiałami, sprzętem czy żywnością. Logistyk musi dbać o dobry przepływ informacji, logistyka przedmiotów materialnych obejmuje takie aspekty jak produkcja, pakowanie, transport, przeładunek i magazynowanie, tylko gdy każdy z tych aspektów jest przeprowadzany bez zaburzeń towar trafia w miejsce docelowe na czas.
Cała branża (dość nieprecyzyjne określenie) dąży do minimalizacji zasobów wpływających na procesy logistyczne.
Zanim logistyka stała się tym czym jest obecnie czyli dbaniem głównie o aspekty biznesowe w głównej mierze skupiała się na logistyce wojennej. Utrzymanie linii zaopatrzenia i równoczesne odcięcie od zaopatrzenia wroga od zawsze stanowiły podstawowe założenia wojny. Niewłaściwa logistyka była jednym z wielu powodów porażki wojsk niemieckich na terenie Rosji podczas drugiej wojny światowej.
Rodzaje logistyki
Taki wstęp powinien wystarczyć do zrozumienia ogólnych funkcji i celów logistyki. Teraz przejdźmy do tematu opisującego różne rodzaje logistyki, a tych jest naprawdę sporo.
Logistykę dzieli się ze względu na obszar jaki obejmuje oraz to jaką dziedziną się zajmuje. Pierwszy zakres jest chyba zrozumiały, mówimy tu o logistyce wewnątrz firmy po logistykę na terenie kraju i idąc dalej Europy oraz świata.
W przypadku podziały na obszar zainteresowań rozróżniamy np. logistykę awaryjną, logistykę zaopatrzenia czy logistkę produkcji. Każda zasługuje na kilka zdań, więc zaczynajmy.
1. Logistyka wewnętrzna
Zaczniemy od opisania rodzajów logistyki ze względu na ich obszar działania. Pierwszym rodzajem jest logistyka wewnętrzna odpowiadająca za najmniejszy wycinek działania danej firmy.
Logistyka wewnętrzna dotyczy transportu na terenie danej jednostki-budynku. Przez transport rozumie się tutaj korzystanie z taśm transportowych, wózków widłowych, wózków paletowych, przenośników oraz wszelkich innych metod transportu towaru bez przekraczania bram danego obszaru.
Dobry logistyk jest w stanie zorganizować tak pracę, że osoba pracują przy taśmie np. pakując produkty, zawsze będzie miała pod ręką wszystkie potrzebne materiały: kartony, taśmy, nożyczki, wypełnienie itd. Dzięki odpowiedniemu poukładaniu klocków, taki pracownik może kupić całą swoją wydajność na powierzonym zadaniu, nie musi myśleć o zaopatrzeniu, za które odpowiada inna osoba.
Ten układ wewnętrzny wykorzystujący dobre praktyki logistyki wewnętrznej gwarantuje brak przestojów w pracy co zwiększa zarobki przedsiębiorstwa przy jednoczesnym obcinaniu kosztów. Teoretycznie aby proces przebiegał bez zakłóceń należy zatrudnić większą ilość osób, jednak koniec końców każda z nich nie tylko jest warta swojej pensji, ale generuje również dochód dla firmy.
2. Mikrologistyka
Kolejnym rodzajem logistyki jest mikrologistyka operująca na nieco większym terenie, jednak wciąż pozostając w obrębie działań firmy.
Mikrologistyka polega na maksymalnej optymalizacji wewnętrznych procesów logistycznych w firmie. Definicja bardzo zbliżona do poprzedniej, ale różnica jest kolosalna.
W logistyce wewnętrznej planuje się logistykę pojedynczego magazynu, biura bądź hurtowni natomiast mikrologistyka dotyczy wszystkich budynków i terenów jakie posiada dane przedsiębiorstwo.
Mikrologistyka posiada szereg zalet, podstawową jest szybszy czas reakcji. Lepsze rozporządzanie towarem pomiędzy istniejącymi magazynami pozwala dostarczać klientowi przesyłki na czas. Jednym z głównych założeń tego rodzaju logistyki jest właśnie budowanie magazynów blisko skupisk potencjalnych klientów, albo miejsc z których towar może być bardzo łatwo do nich przetransportowany.
Trend ten doskonale zrozumiał i spopularyzował do niesamowitej skali Amazon, który posiada wiele centrów logistycznych na całym świecie w tym w Polsce. Siatka magazynów w stanach zjednoczonych jest tak rozlokowana, że pozwoliła na uruchomienie usługi Amazon Prime która polega na dostarczeniu przesyłki na kolejny dzień po złożeniu zamówienia. W różnych badaniach do 19% amerykanów stwierdziło, że czas dostawy 24h jest elementem mającym duże przełożenie na dokonanie zakupu. Obecnie standardem jest dostarczenie towaru w 2-3 dni.
Odpowiednie wykorzystanie mikrologistyki zapewnia lepszą kontrolę zapasów. Rozmieszczenie magazynów w wielu lokalizacjach pozwala lepiej zbierać dane o klientach z danego regionu i dostosować zaopatrzenie na danym magazynie do preferencji zakupowych klienta.
3. Mezologistyka
Na nieszczęście mezologistyka nie została praktycznie opisana na łamach Internetu. Definicja sprowadza się do opisu procesów zachodzących w obrębie jednej gałęzi gospodarki np. przemysłu budowlanego.
4. Makrologistyka
Po mezologistyce przychodzi czas na makrologistykę odpowiadającą za procesy logistyczne w obrębie gospodarki krajowej.
5. Eurologistyka
Kolejną strefą, która wydaje się naturalna dla rozwoju działalności jest Europa, a logistyka odpowiedzialna za procesy zachodzące w tym rejonie to eurologistyka. Zależnie od przyjmowanej definicji może chodzić o Unie Europejską albo Europę w rozumieniu kontynentu.
Eurologistyka ma wpływ na działania pomiędzy krajami starego kontynentu, wpływa na ich gospodarki i likwidację barier ekonomicznych. Może wiesz z historii, że UE jest dzieckiem wspólnoty węgla i stali, która w pierwotnym założeniu kładła nacisk właśnie na relacje gospodarcze między krajami zrzeszonymi. Obecnie jest to twór dużo bardziej polityczny jednak wiele założeń korzystnie wpływa na wymianę towarów w UE.
Zniesienie ceł dla krajów wspólnoty, oraz likwidacja granic wewnętrznych, które odtwarzane są tylko w czasach kryzysu jak np. covid -19 miało pozytywny skutek na rozwój transportu, energetyki i ogólnie całego przemysłu.
Unia posiada powierzchnię zbliżoną do Stanów Zjednoczonych, bariery między krajami miały wpływ na brak ujednolicenia systemu prawnego, dużą ilość formalności, większe koszty itd. Eurologistyka była odpowiedzią na te problemu, stworzyła możliwość wydobycia surowców w Polsce, produkcji na ich bazie produktów na Węgrzech i sprzedaży np. we Francji.
Inną potrzebą która została zażegnana dzięki omawianemu rodzajowi logistyki była redukcja zapasów w krajach wspólnoty, a co za tym idzie zmniejszenie kapitału który był zamrożony. Większa ilość pieniędzy jest obracana na rynku tworząc miejsca pracy i pracując na wzrosty PKB.
6. Logistyka globalna – Logistyka międzynarodowa
Ostatni etap stanowi logistyka obejmująca cały świat, przyjęło się mówić wtedy o logistyce globalnej bądź logistyce międzynarodowej. Jak nie trudno się domyślić logistyka globalna jest rodzajem logistyki zajmującej się procesami gospodarczymi na terenie całego świata. Jest to okno na świat dla dużych firm/korporacji. Może się wydawać, że jest to typ logistyki zarezerwowany dla największych graczy i w dużej mierze tak jest, ale nawet osoby prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze są w stanie produkować towar w Chinach transportować go do Europy, następnie USA i sprzedawać na obu rynkach.
Często słysz się pojęcie globalnej wioski, jest ono trafne nie tylko ze względu na internet i przepływ informacji, ale również fakt że możesz zamówić produkt z drugiego końca świata i dostaniesz go w przeciągu tygodnia bądź dwóch.
Jaka jest zatem różnica pomiędzy gospodarką globalną, a międzynarodową? Między Bogiem a prawdą żadna, chociaż pojęcie logistyki międzynarodowej jest przypisywane firmą działającym w różnych krajach bez globalnego zasięgu, ten jest przypisywany głównie marką amerykańskim.
Czy można powiedzieć, że funkcje któregoś rodzaju logistyki są bardziej znaczące, a inne mniej? Bez wątpienia największe pieniądze dotyczą logistyki globalnej, jednak nie mogłaby ona sprawnie działać bez mikrologistyki. Jest to zestaw naczyń połączonych i klasyfikowanie ich pod względem znaczenia, nie ma większego sensu.
Klasyfikacja ze względu na obszar zainteresowań
Tak jak wspomniałem na początku nie można rozpatrywać logistyki tylko z tego jaki teren obejmuje. Równie istotne, jeżeli nie istotniejsze, jest spojrzenie na zagadnienie przez pryzmat funkcji.
1. Logistyka zaopatrzenia
Logistyka nie istnieje bez zaopatrzenia. Logistyka zaopatrzenia jest nicią łączącą logistykę dystrybucji za którą odpowiedzialni są dostawcy oraz logistykę produkcji która jest w rękach przedsiębiorstw.
Zaopatrzeni rozumiane jest tu jako surowce, materiały, części, półprodukty, towary eksploatacyjne, oraz inne dobra.
To czy ktoś dobrze rozplanował logistykę zaopatrzenia ocenia się na podstawie cztery czynników.
Pierwszym z nich jest czas dostawy, im krótszy tym lepszy. Obejmuje cały proces od momenty złożenia zamówienia, po dostarczenie towaru do miejsca docelowego.
Niezawodność to element który na swoich banerach ma wiele firm z branży logistycznej. Nie można się im dziwić, w końcu jest to największa wartość w tej branży. Tylko niezawodny partner biznesowy gwarantuje brak opóźnień wpływających na procesy produkcyjne.
Dostawa musi dotrzeć do celu w stanie jaki został ustalony. W grę nie wchodzi żadne uszkodzenie towaru, bądź zanieczyszczenie w przypadku np. surowców chemicznych. Wszystko musi być zgodnie z podpisanymi umowami.
Czasem zdarza się tak, że przedsiębiorstwo będzie chciało zmienić zasady gry, gdy ta się już zacznie. Przykładowo dostanie lepszą cenę na dan surowiec i będzie chciała zorganizować większą dostawę w tym samym czasie, wtedy ważna jest elastyczność firmy odpowiedzialnej za logistykę zaopatrzenia.
Istnieje kilka metod kształtowania zapasów, rozpisywanie ich w więcej niż 2-3 zdania bardzo przedłużyłoby ten artykuł więc przedstawimy skróconą wersję:
ABC – mamy tutaj do czynienia z klasyfikacją zasobów ze względu na ich wartość. Klasa A to przedmioty najdroższe, klasa B obejmuje przedmioty wymagające mniejszej uwagi natomiast klasa C to wszystkie pozostałe. Metoda ta jest wykorzystywana szczególnie często w gospodarce magazynowej.
XYZ – jedne produkty sprzedają się regularnie inne mają piki ze względu na święta, wydarzenia albo porę roku. Metoda XYZ pozwala klasyfikować zasoby, właśnie ze względu na częstotliwość ich sprzedaży. Literka X odpowiada za towary na które jest regularne zapotrzebowanie i łatwo można prognozować potrzebną ilość sztuk na magazynie, Y to przedmioty sezonowe, których sprzedaż jest szacowana ze średnią dokładnością, Z odpowiada za nieregularne zapotrzebowanie, ciężkie do przewidzenia.
MRP – planowanie zapotrzebowania materiałowego odpowiada za procesy wyznaczające zapotrzebowanie na zasoby materiałowe.
2. Logistyka produkcji
Wymienianie tych rodzajów logistyki zaczęliśmy trochę od tyłu, ale trudno. Logistyka produkcji znajduje się pośrodku logistyki zaopatrzenia a logistyki dystrybucji. Osoby pracujące w tej branży są odpowiedzialne za zaopatrzenie systemów produkcji w niezbędne surowce, materiały i półprodukty.
Główną funkcją logistyki produkcji jest zagwarantowanie ciągłości i intensywności produkcji pod względem przepływu materiałów dla obowiązującej technologii. Należy dążyć do stanu w którym zapasy produkcyjne są utrzymywane w możliwie małym stanie, tak aby niwelować koszty ich magazynowania, a kapitał aktywnie działał na rynku.
Zapasy produkcji dzieli się na międzykomórkowe przechowywane w magazynach, mające służyć w wyrównaniu różnic wynikających z zapotrzebowania oraz zapasy wewnątrzkomórkowe będące formą zapasów cyklicznych.
3. Logistyka dystrybucji
Dystrybucja leży na końcu łańcucha logistycznego. Odpowiada za przetransportowanie towarów z magazynów do klienta końcowego.
Jak widzisz istnieje wiele rodzajów logistyki, a każdy z nich ma znaczenie dla naszego życia nawet jeżeli na co dzień nie zwracamy na to uwagi. Mam nadzieję, że artykuł okazał się pomocny, zapraszam do pozostałych naszych wpisów w tym artykule o gatunkach stali.
Dodaj komentarz