Oliwka to owoc czy warzywo?

Ostatnia aktualizacja 27 września 2022 przez Redakcja

Oliwki uprawiane głównie w Europie wykorzystywane są głównie jako olej, choć znajdują również inne zastosowanie w kuchni. Jednym z najczęściej pojawiających się pytań odnośnie oliwek jest to czy oliwki są owocami. Zgodnie z botaniczną klasyfikacją oliwki zalicza się do owoców i jak się zaraz przekonasz ma to sporo sensu. Dlaczego oliwki nie są warzywami i czy warto stosować oliwki w swojej diecie?

Różnice między owocami a warzywami

W klasyfikacji roślin wyróżniamy klasyfikację botaniczną i kulinarną. Obie są istotne, choć większe znaczenie ma ta pierwsza, która mówi nam czy coś jest owocem czy warzywem. Klasyfikacja kulinarna służy społeczeństwu do odróżniania podobnych roślin pod kątem ich smaku i zastosowania w kuchni.

Obie klasyfikacje nie zawsze idą w parze, a wręcz często stoją w sprzeczności czego przykładem jest pomidor czy ogórek. Podczas gdy botanicznie zaliczają się one do owoców, w kuchni wykorzystywane są jako warzywa.

W przypadku oliwek również dochodzi do podobnego konfliktu o czym za chwilę.

Żeby móc rozstrzygnąć czym są oliwki, należy przytoczyć definicję warzyw i owocu.

Za warzywo uznajemy wszystkie jadalne części rośliny takie jak:

• Bulwy,
• Korzenie,
• Cebulki,
• Łodygi,
• Liście,
• Kwiaty.

Żeby roślina została uznana za warzywo nie musi mieć wszystkich części jadalnych, takie przypadki są rzadkie i jest nim np. sałata. Większość warzyw posiada wyłącznie jedną część jadalną, jak ziemniaki czy por.

Owocem nazywamy część rośliny rozwiniętą z kwiatu zawierającą nasiona najczęściej w pestce.

Klasyfikacja botaniczna nie bierze pod uwagę:

• Smaku,
• Sposobu uprawy,
• Wyglądu,
• Wartości odżywczych.

Mając takie informacje wystarczy spojrzeć na przekrój oliwki oraz to w jaki sposób rośnie, aby móc określić czym jest.

Dlaczego oliwka jest owocem?

Oliwka podobnie jak spora część owoców rośnie na drzewach, ale to jej budowa i sposób powstawania sprawia, że jest owocem. Należy do pestkowców, czyli jest spokrewniona z wiśniami i brzoskwiniami.

Owoce oliwki różnią się zależnie od podgatunku rośliny, z której powstają. Zazwyczaj są niewielkie i zawierają w środku pojedynczą pestkę.

Oliwka zbudowana jest z zewnętrznej warstwy okrywającej owoc (egzokarp) oraz środkowej warstwie owocni (mezokarp). To one tworzą jadalną część owocu, która ląduje na naszych stołach.

Drzewo oliwne wypuszcza owoce dopiero po około 7-10 latach. Oliwki powstają z kwiatów rośliny i zawierają pestki wiec są owocami.

Dlaczego oliwka nie jest warzywem?

Jak wspomnieliśmy za warzywo uznaje się wszystkie jadalne części rośliny z wyłączeniem owoców. To definicja owocu wyklucza oliwkę z rodziny warzyw.

Owoc oliwki posiada pestkę i powstaje z kwiatu rośliny co wyklucza przypisanie go do warzyw.

Jednak warto przytoczyć tu klasyfikację kulinarną, która nie jest tak jednoznaczna. Gdy myślimy o oliwkach nie wyobrażamy sobie jedzenia ich na surowo. Choć jest to możliwe to przechodzą zazwyczaj proces marynowania czy suszenia. Sposób spożycia nie przypomina tego jak jemy owoce.

Idąc dalej warto zastanowić się w jakich daniach wykorzystujemy oliwki. Do jakiej sałatki dodasz oliwki, warzywnej czy owocowej? Zapewne większość z was odpowie, że do warzywnej a to przez wzgląd na ich smak.

Również wartości odżywcze oliwek diametralnie odbiegają od tych związanych z owocami.

Czy oliwka jest zdrowym owocem?

Oliwki są specyficznym rodzajem owocu, gdyż składa się w około 70% z kwasu oleinowego. Ma on pozytywny wpływ na zmniejszenie ryzyka chorób serca i stanu zapalnego.

W 100g oliwek znajdziemy:

• 115 kcal,
• 11g tłuszczu,
• 6g węglowodanów,
• 0,8g białka.

Spora zawartość tłuszczów sprawia, że należy zwrócić uwagę na ilość spożywanych oliwek w ciągu dnia.

Poza wspomnianymi wartościami odżywczymi w oliwkach znajdziemy liczbę mikroelementy niezbędne w zdrowej diecie.

• Błonnik,
• Witamina A,C,E,
• Żelazo,
• Miedź,
• Wapń,
• Sód.

Elementy zawarte w oliwkach mają działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające, przeciwalergiczne czy przeciwnowotworowe.

Oliwka owoc czy warzywo? – Podsumowanie

Botanika nie pozostawi wątpliwości, oliwka jest owocem. W klasyfikacji kulinarnej bliżej oliwkom do warzyw niż owocom.

Oliwki mogą być cennym źródłem mikroelementów w diecie i warto je wprowadzić do planu żywieniowego.