Co oznacza „Vel” w nazwisku?
Ostatnia aktualizacja 18 grudnia 2023 przez Redakcja
Skrót „vel” w nazwisku jest jak tajemnicza pieczęć na zawiłej mapie genealogii. Może się zdarzyć, że podczas przeglądania starych dokumentów, drzew genealogicznych lub spisów ludności natkniesz się na to enigmatyczne słowo. „Vel” przy nazwisku wydaje się być jak dodatkowy składnik, który wprowadza pewne zamieszanie w identyfikacji osoby. Czym jednak dokładnie jest „vel” w nazwisku i jakie ma znaczenie? W niniejszym artykule postaramy się rozwikłać tę zagadkę i zrozumieć, co kryje się za tym skrótem. Poznamy historię oraz kontekst, w jakim używane jest „vel” w nazwiskach. Dowiemy się także, jakie są jego genealogiczne i prawne implikacje.
Co oznacza 'Vel’ w nazwisku?
Skrót 'Vel’ pochodzi od łacińskiego słowa „vel,” które tłumaczone jest jako „lub” lub „zwane również”. Jest to używane w dokumentach, aby uniknąć zamieszania w przypadku, gdy osoba jest znana pod dwoma różnymi nazwiskami, na przykład po zmianie nazwiska po ślubie lub w innych okolicznościach.
Skrót 'Vel’ w nazwisku jest używany, aby wskazać, że osoba jest również znana pod innym nazwiskiem lub jest to jej drugie nazwisko. To jest zwane również lub jest równoznaczne z drugim nazwiskiem.
Ten skrót jest używany w dokumentach, w szczególności genealogicznych i prawnych, aby zaznaczyć, że osoba jest identyfikowana za pomocą obu tych nazwisk.
Przykładowo, jeśli ktoś ma nazwisko „Smith vel Jones,” oznacza to, że ta osoba jest znana zarówno jako Smith, jak i Jones, i oba te nazwiska odnoszą się do jednej i tej samej osoby.
Dlaczego stosuje się „Vel” w nazwiskach?
Osoby mogą urodzić się z jednym nazwiskiem i później używać drugiego z kilku powodów:
- Małżeństwo: Jednym z najczęstszych powodów zmiany nazwiska jest małżeństwo. W wielu kulturach i jurysdykcjach, kobieta po zawarciu małżeństwa może zdecydować się na zmianę swojego nazwiska na nazwisko męża. W takim przypadku nosi nazwisko panieńskie jako swoje pierwsze nazwisko i nowe nazwisko jako swoje drugie nazwisko.
- Przybranie nazwiska partnera: W związkach nieformalnych lub innych związkach, partnerzy mogą zdecydować się używać nazwiska jednego z partnerów jako swojego własnego. To jest szczególnie powszechne w przypadku par homoseksualnych, które mogą przyjąć nazwisko jednego z partnerów jako swoje wspólne nazwisko.
- Przezwisko jako nazwisko: W niektórych przypadkach osobiste przezwisko, które było szeroko znane w społeczności, mogło być używane jako nazwisko lub dodawane jako drugie nazwisko w dokumentacji. To zwykle miało miejsce, gdy dane przezwisko stało się bardziej rozpoznawalne niż oryginalne nazwisko.
- Błędy w dokumentacji: W przeszłości, zwłaszcza w przypadku, gdy niewielu osób potrafiło czytać i pisać, mogło dochodzić do błędów w dokumentacji. Ksiądz lub inny urzędnik mógł popełnić błąd w zapisywaniu nazwiska, co prowadziło do użycia „Vel” lub innych skrótów w dokumentacji w celu wyjaśnienia różnic w nazwiskach.
- Adopcja: Osoby adoptowane mogą zmienić swoje nazwisko na nazwisko rodziny adoptowanej. W ten sposób odzwierciedla się ich przynależność do nowej rodziny.
- Inne powody osobiste: Ludzie mogą również zmieniać swoje nazwiska z innych, bardziej osobistych powodów, takich jak duchowe przekonania, zmiana tożsamości lub po prostu preferencje osobiste.
W każdym z tych przypadków „Vel” (lub inny podobny skrót) może być używany w dokumentach, aby wskazać, że osoba jest znana pod oboma nazwiskami lub że jedno z nich jest równoznaczne z drugim. To pomaga w zachowaniu jasności i spójności w dokumentacji, szczególnie w kontekście prawnym i genealogicznym.
Vel w nazwisku na przykładzie polskiego ministra
Szymon Szynkowski vel Sęk to polski minister, który często musiał odpowiadać na pytania odnośnie swojego nazwiska. W Polsce nazwiska z „Vel” nie są zbyt popularne i budzą spore zainteresowanie.
W przypadku ministra Szymona Szynkowski vel Sęk chodziło o podział ziemi w XIX wieku pomiędzy rodziną. Dzieląc ziemię było dzielone również nazwiska w poszczególnych liniach.
Czy obecnie stosuje się „Vel” w nazwiskach?
Obecnie stosowanie „Vel” w nazwiskach nie jest już powszechne ani standardowe. W większości krajów i jurysdykcji, zwłaszcza w oficjalnych dokumentach i w rejestrach stanu cywilnego, stosuje się bardziej jasne i precyzyjne metody, aby uwzględnić różne nazwiska lub zmiany nazwiska.
W przypadku małżeństw, kobiety mogą wybierać, czy chcą zmienić swoje nazwisko na nazwisko męża, ale to jest zazwyczaj jasno określone w dokumentach małżeńskich.
W przypadku adopcji lub innych sytuacji, w których osoba zmienia nazwisko, stosuje się bardziej szczegółowe procedury prawne i dokumenty, aby odzwierciedlić tę zmianę.
Jednakże w rodzinnych kręgach lub na platformach społecznościowych, nieformalnie nadal można spotkać osoby, które używają „Vel” lub podobnych skrótów, aby wskazać, że są znane pod dwoma nazwiskami lub że jedno nazwisko jest równoznaczne z drugim.